Regionale samenwerking: een noodzaak met veel potentiële voordelen. Toch is PvdA-GroenLinks kritisch op samenwerkingen zoals AgriFood Capital en ‘de 5 van de Meierij’. Het zijn doordenderende treinen waar gemeenteraden weinig invloed op lijken te hebben. De fractie maakt zich zorgen over de democratische controle én over de meerwaarde voor Vught.
Zelfstandig, maar niet alleen
In alle ontwikkelingen met extra taken, veranderende taakopvattingen en mondige, initiatiefrijke inwoners, worden andere zaken van gemeenten gevraagd. Daarbij is het niet mogelijk om als gemeente geïsoleerd alles zelf te willen doen. Regionale samenwerking is een noodzaak, die veel potentiële voordelen kan opleveren voor alle deelnemers. Niet alleen op terreinen zoals de veiligheidsregio, ambulances en de GGD, maar steeds vaker op het vlak van economie (afstemming i.p.v. concurrentie) en het samen delen van voorzieningen. En natuurlijk de gezamenlijke uitvoering van de nieuwe taken in het Sociaal Domein.
Kritische blik moet
Het grootste nadeel van regionale samenwerking is niet dat hiermee ook een deel autonomie moet worden ingeleverd, maar dat inzicht in werkzaamheden en resultaten zeer beperkt is. Voor AgriFood Capital betalen gemeenten jaarlijks 3 euro per inwoner, maar hebben vaak geen flauw benul wat hiermee echt wordt gedaan. De verantwoording is eerder propaganda, dan dat het inzicht oplevert. Het opstellen van kaders én het controleren op de uitvoering daarvan – twee kerntaken van gemeenteraden – is daarmee amper te doen. Een democratisch gat.
Weinig animo voor ‘5 van de Meierij’
Evenals met AgriFood Capital heeft PvdA-GroenLinks weinig op met de ‘5 van de Meierij’. Deze agenda voor samenwerking met 5 Meierijgemeenten heeft weinig meerwaarde, maar lijkt vooral uit angst voor opgelegde herindelingen opgesteld te zijn. Een verkeerde motivatie. Het resultaat is een agenda met open deuren op thema’s waar gemeenten elkaar al opzoeken en zonder concrete invulling. Waar bovendien AgriFood Capital een prominente rol in krijgt. Maar de vraag wat er wel kan dankzij deze agenda (of niet zonder) werd niet beantwoord. Niet nodig dus, naar oordeel van PvdA-GroenLinks.
De trein dendert voort
PvdA-GroenLinks staat niet alleen in alle kritiek op AgriFood Capital en de ‘5 van de Meierij’. Maar continu geeft een meerderheid de samenwerkingen het voordeel van de twijfel. Zoals de VVD, die voor de ‘5 van de Meierij’ stemde omdat het toch geen geld kost. Of Gemeentebelangen die AgriFood Capital nog best wil bekostigen (ondanks eerdere kritische motie bij start AgriFood Capital), omdat er toch nog uitleg over de resultaten gaat volgen. Geen echte overtuigende motivaties. Maar tegelijkertijd lijkt kritiek weinig uit te maken. Zo werd tijdens de informatiebijeenkomst in januari over de ‘5 van de Meierij’ klakkeloos medegedeeld dat de bestuurders alvast zouden starten, ondanks dat de raden pas in april-mei zouden besluiten. En de samenwerking in AgriFood Capital wordt weer verlengd, ondanks dat kleine gemeenten aangeven weinig meerwaarde te ervaren.
Controle op de samenwerking
In de begroting 2016 is de ambitie opgenomen om als raad strakker te sturen op regionale samenwerkingsverbanden. Tot nu toe lijkt daar weinig van terecht te komen. PvdA-GroenLinks blijft kritisch. De fractie heeft daarom tijdens de raad van 14 juni 2016 tegen de agenda van de ‘5 van de Meierij’ gestemd. Het voorstel over het Werkbedrijf bij AgriFood Capital hebben we wel gesteund, ondanks dat ons amendement om hiervoor geen extra geld ter beschikking te stellen werd weggestemd (voorstel om Werkbedrijf te betalen uit huidige €3,- per inwoner i.p.v. weer euro extra). We zijn tegen deze extra financiering, maar willen wel mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan werk helpen. Bij de kadernota zullen we nogmaals op de financiering terugkomen.
Toine van de Ven
