Ongeacht welke variant voor het spoor (PHS) gekozen wordt, altijd zullen inwoners de ingrijpende gevolgen merken. Met schrijnende situaties van onverkoopbare woningen die jaren in een bouwput staan. Antwoorden van het zogenaamde ‘maatschappelijk makelen & schakelen’ blijven (nog) uit. PvdA-GroenLinks wil bovenwettelijke maatregelen, waarbij meer woningen direct aan het spoor tijdelijk aangekocht kunnen worden. Dit moet spoorbewoners duidelijkheid geven voor de korte termijn.
Mooi perspectief voor de lange termijn
Gisteravond boog de gemeenteraad zich nog een keer over de plannen in een technische sessie, voordat volgende week fracties zich voor een variant uitspreken. Ook werd er een digitale weergave getoond van het eind beeld nadat de bouw is afgerond. Na de overlast en rotzooi van een lange bouwperiode, ontstaat er een mooi perspectief voor Vught. Daar moet de keuze dan ook vooral op gericht zijn.
Onduidelijkheid over de korte termijn
Vele omwonenden van het spoor vragen echter naar de effecten op de kortere termijn. Ze maken zich zorgen over de verkoopbaarheid van hun woning, over de overlast van geluid en trillingen tijdens de bouw, over hun kinderen die opgroeien in een bouwput. Deze terechte vragen vertroebelen de keuze voor de lange termijn. Duidelijkheid over het korte termijnperspectief (de bouwperiode) is zeer gewenst voor een goede discussie over de lange termijn. En is eigenlijk ongeacht welke variant uiteindelijk wordt gekozen noodzakelijk.
‘Maatschappelijk makelen & schakelen’
Al enkele jaren geleden werd als idee geopperd om ‘maatschappelijk te makelen en schakelen’. Met suggesties zoals het regelen van tijdelijke huisvesting, het bieden van ontwikkelruimte voor woningen op andere locaties of het herontwikkelen aan het spoor. Maar tot nu toe is dit nauwelijks verder geconcretiseerd. Het lijkt te zijn blijven hangen in goede wil en ideeën, maar zonder een helder voorstel over wat echt mogelijk is. Dat blijkt ook uit verhalen van bewoners en een recente brief van Samen voor Vught.
Geef garanties: koop woningen tijdelijk op
PvdA-GroenLinks vindt het cruciaal dat de inwoners aan het spoor, die het meest direct de dupe worden van de bouwoverlast, duidelijkheid krijgen. Het is niet voldoende om te verwijzen naar de wettelijke verplichtingen. Vught moet zich hard maken voor bovenwettelijke maatregelen om te voorkomen dat bewoners direct aan het spoor de komende 10 jaar ‘gevangen zitten’ in hun huis. Daarom stellen we voor om aanvullend op het wettelijke beleid een soort tijdelijke aankoopregeling te treffen. Zoals de provincie eerder onverkoopbare woningen opkocht als crisismaatregel.
Overbrug de bouwperiode
Bewoners direct aan het spoor zouden hun woning tegen marktwaarde kunnen laten aankopen door de gemeente. Deze woningen worden onderdeel van het gemeentelijk grondbedrijf. Tijdens de bouwperiode kan leegstandbeheer worden ingezet om de vaste lasten te drukken en woningen te onderhouden. Nadat het spoor verdiept is, is er een nieuwe situatie ontstaan. Eentje waarin de woningen opnieuw in een prachtige omgeving staan. De woningen kunnen dan marktconform worden verkocht, met wellicht een eerste recht van koop voor de voormalige bewoners. Zo’n oplossing kost natuurlijk de rentelasten. Door de locaties op te nemen in het grondbedrijf, drukt dit echter niet direct op de jaarlijkse begroting.
Kwestie van willen
Het bieden van een oplossing aan de spoorbewoners is vooral een kwestie van willen. Wettelijk hoeft het niet, maar moreel voelt het noodzakelijk om een aanbod te doen. De precieze voorwaarden en bepalingen moeten vanzelfsprekend uitgewerkt worden. Gezien de ervaring van de provincie lijkt het verstandig om daar informatie op te halen en wellicht te kijken of ze niet mee willen werken. En voor de (sociale) huurwoningen langs het spoor moeten met de woningcorporatie afspraken gemaakt worden. Maar biedt de bewoners uitzicht op een keuze, in een situatie die als uitzichtloos wordt ervaren. Dan kan met recht een discussie worden gevoerd over de beste oplossing voor Vught op de lange termijn.
Toine van de Ven
