De behandeling van het bestemmingsplan N65 is uitgesteld naar 14 mei 2020. Eerst de inspraakronde op 7 mei -zoals het er nu naar uitziet mogelijk digitaal- en op 14 mei de finale besluitvorming door de gemeenteraad. Finale besluitvorming? Zeker, want er is al een groot aantal besluiten vooraf gegaan aan dit moment. Besluiten waarbij steeds inspraak aan de orde geweest is.
Waarom de verbouw van de N65?
Breed is de ambitie van Vught uitgesproken, ook door PvdA-GroenLinks: het verbeteren leefbaarheid, het vergroten van de veiligheid en het verminderen van barrières in het dorp. Dat was en is een wens van Vught zelf, géén noodzaak van de Provincie of het Rijk. Dat maakte het proces niet eenvoudiger: zowel de provincie als het Rijk staan aan de lat voor een forse financiële bijdrage en die krijg je niet zomaar als zij de noodzaak niet direct zien. Vught kreeg het uiteindelijk toch voor elkaar om dat geld te verkrijgen.
Historie
Toch nog maar even wat historie zoals die op woensdag 8-4 ook treffend in Het Klaverblad is verwoord. Een langdurig proces van meer dan 20 jaar waarbij vanaf 2007 -13 jaar geleden! – het burgerinitiatief Vught Structureel actief betrokken geweest is bij het proces. Zoals het gaat in een ingewikkelde procedure, soms met vallen en opstaan maar wel steeds betrokken.
Aardig is dat in Het Klaverblad aan de inspanningen van de toenmalige bestuurders wordt gerefereerd. De wethouders Kraanen (CDA) en Potters (D66) liepen “zich het vuur uit de sloffen”. Dat was overigens aardig succesvol: veel van de benodigde besluiten werden unaniem genomen.
Het voorkeursalternatief VKA en VKA+
Na veel overleg met Rijk, Provincie en inwoners stelde de Raad in 2016 een VKA (Voorkeursalternatief) vast. Unaniem nog wel. Wel vroeg de Raad om een verbeterslag te maken. Ook die slag is gemaakt en het VKA+ is nu uitgewerkt in het bestemmingsplan. Dat ligt nu als voorstel voor.
Nog maar even voor de duidelijkheid: elke stap in het proces heeft geleid tot steeds opnieuw een raadsbesluit. Natuurlijk is bij elk raadsbesluit inspraak aan de orde geweest; velen hebben zich op verschillende momenten ook laten horen.
Inspraak, wat levert het op?
Wat heeft de inspraak opgeleverd in het totale traject? Een aantal zaken zijn te noemen die gesignaleerd zijn en niet opgelost en een aantal zaken die bijgedragen hebben aan verbetering van het ontwerp.
Wat als grootste probleem ervaren wordt is de voorspelde toename van de verkeersdruk in het dorp zelf. Dat is een gevolg van het verminderd aantal op- en afritten van de N65. Het verkeer dat de opgeheven aansluitingen nu gebruikt zal in de toekomst eerst extra meters door het dorp moeten rijden. Dat zal nog extra maatregelen in het dorp vereisen, zo is de verwachting, maar het lijkt wijs nu eerst te ervaren wat er echt gaat gebeuren na de realisatie van de N65.
Wat is er dan opgelost, mede door inspraak?
Om te beginnen het aanleggen van de echt verdiepte ligging van de weg. Daarmee is voorkomen dat er een lint van hoge geluidschermen in Vught komt te liggen. Daarnaast -zoals in Het Klaverblad stond de onmogelijk geachte oplossing- de openstelling van de kruising Boslaan/Vijverbosweg met de N65 voor fietsers en voetgangers. Zeker dit laatste vinden we een gigantische verbetering. Tenslotte zijn er een aantal kleinere zaken die zowel in het ontwerp als in de realisatie zijn uitwerking krijgen.
Is daarmee de inspraakronde van 7 mei overbodig? Zeker niet. Het is goed dat eenieder nogmaals de kans krijgt de mening over dit project te uiten. Het is aan de politiek te luisteren en af te wegen of die inspraak dient te leiden tot aanpassing of stopzetting van het project. Uiteindelijk is het een van de grootste projecten uit de historie van Vught, zowel financieel als voor de veiligheid op de weg en de leefbaarheid in het dorp.
Uitstel nu noodzakelijk?
Uitstel nu levert alleen tijdverlies op. Het is waar dat de coronacrisis de laatste ronde van inspraak niet eenvoudiger maakt maar het met een open eind afwachten tot de gevolgen van deze crisis tot een einde zijn gekomen is wachten tot in het oneindige. Daarnaast: de inspraak wordt op geen enkele manier onmogelijk gemaakt, er wordt zeker ook extra ruimte geboden. De voorbereidingstijd is verlengd, iedereen kan inspreken op de wijze die hij of zij wenst: digitaal, schriftelijk of door fysieke aanwezigheid. En zeker ook van belang is het feit dat nu onderhand wel aan de bewoners duidelijkheid mag worden gegeven over wat er gaat gebeuren. Dat geldt voor de direct aanwonenden -wat gebeurt er in mijn voortuin?- en voor de rest van Vught die zeker gedurende de ombouwperiode overlast van verkeer zal ondervinden.
En als laatste argument: uitstel levert ook extra kosten op. Het geheel van N65 vraagt al heel veel van Vught, op een toename van de last zit niemand te wachten. Tijd derhalve om besluitvorming over het bestemmingsplan te laten plaatsvinden.
Maar is het nu juist te stellen dat dit “erdoor gejast wordt”, dat “inspraak niet mogelijk is” en dat er van de crisis gebruik gemaakt wordt om dit project door te drukken? Ik dacht het niet…
Ton van der Vossen
Alles wel beschouwd blijft de gekozen oplossing voor de N65 door Vught een gemiste kans waar Vughtenaren decennia lang veel spijt van zullen krijgen. Ik blijf er vast van overtuigd dat volledige ondertunneling zoals de A2 in Maastricht de enige , duurzame weg was geweest.
Beste Jean,
Hartelijk dank voor jouw reactie, maar een gemiste kans? Dat lijkt me niet. Met de keuze die gemaakt wordt voorkomen we dat de N65 een barrière wordt en blijft in Vught. De omvang van die barrière zou nog versterkt worden door de plaatsing van 4 meter hoge geluidsschermen.
Of een tunnel een grote verbetering is, is een vraag die nog zo maar niet te beantwoorden is. Voor de overlast van het doorgaand verkeer is dat zeker het geval maar wat de wijzigende verkeersstromen in Vught voor gevolgen zouden hebben is niet duidelijk. En dan tenslotte de kosten: de bijdrage van Vught is nu al maximaal. Een ondertunneling is zeker veel duurder -deskundigen spreken over drie tot vier keer zo duur- en dat kan Vught niet dragen.
Met vriendelijke groet,
Ton van der Vossen
Ik geef direct een zwakte van mijzelf toe: in de berichtgeving over de reconstructie van de N65 baseer ik mij voornamelijk op de berichtgeving in Het Klaverblad en soms spit in via internet wat verder naar relevante informatie. En dan lees ik dat tegenstanders van de voorgestelde VKA+ variant pleiten voor een volledige ondertunneling van de N65 door Vught met de woorden: “Dankzij voortgeschreden technieken is dit goed mogelijk. Gewoon iets dieper graven, dak erop en onze oorspronkelijke Helvoirtseweg er overheen.” (aldus een ingezonden brief in Het Klaverblad van 8 april). Twee aspecten in dit voorstel verbazen mij. Eén: de uiteindelijke VKA+ variant is sinds pakweg 2007 met de nodige inspraak (waarmee je nooit iedereen tegemoet kunt komen) en op een democratische wijze uit de bus gekomen als meest aantrekkelijke en haalbare variant. Natuurlijk wie wenst geen volledige ondertunneling zoals in Maastricht. Dat brengt mij op mijn tweede punt van verbazing: het gemak (iets dieper graven en dak erop) waarmee deze variant door de enkele tegenstanders wordt geponeerd. Deze variant lijkt mij vele malen duurder. [Ja, ik realiseer mij dat dit leidt tot een welles-nietes discussie.] En ik heb ook geen financiële onderbouwing gezien dat de voorgestelde ondertunnelingsvariant een min of meer vergelijkbare prijs als de VKA+ zou hebben. En tot een kleinere verkeersdrukte in Vught zelf lijkt mij de ondertunneling ook niet te leiden.
Kortom, ik vind de VKA+ variant voor Vught een verstandige en duurzame keuze. We gaan er hiermee in Vught alleen maar op vooruit. En daarvan krijgen we geen spijt!
Philip Helmer, secretaris VughtParticipeert 18 april ’20
Beste Jean,
Hartelijk dank voor jouw bijdrage van 11 april. Ja, deze variant is een gemiste kans en als wij niet ingrijpen zullen wij ons de komende decennia afvragen: waarom hebben wij niet de tijd genomen om óók een tunnelvariant te onderzoeken en zal PvdA-GroenLinks moeten leven met de schande dat zij met dit doordrijven hun eigen basiswaarden hebben verloochend.
Ton van de Vossen schrijft: “Of een tunnel een grote verbetering is, is een vraag die nog zo maar niet te beantwoorden is.” Iedereen onderkent, van wethouders tot raadsleden, Samen voor Vught en andere betrokkenen die wij spreken, dat ondertunneling een verbetering zou zijn. Maar als dat dan toch nog een vraag is, dan ga je aan het werk en zoek je het uit. Maar doe niet alsof we met de VKA+ de beste oplossing hebben. Het is gewoon niet onderzocht.
Ook schrijft Ton van de Vossen dat hij zelf de consequenties van zijn variant niet kent: “maar wat de wijzigende verkeersstromen in Vught voor gevolgen zouden hebben is niet duidelijk”. En dan toch maar de belangrijkste beslissing van de eeuw doordrukken. Uit de verkeerscijfers blijkt in ieder geval dat circa 80% van het verkeer in een tunnelvariant ondergronds gaat. Alsof dat geen belangrijke wijziging in de verkeersstromen is.
Nog erger wordt het als Ton van der Vossen onjuistheden gaat verkondigen met een stelligheid alsof hij hierop is afgestudeerd: “Een ondertunneling is zeker veel duurder -deskundigen spreken over drie tot vier keer zo duur- en dat kan Vught niet dragen”. Dit is aantoonbaar niet onderzocht en dus bakerpraat. Geen enkele bestuurder of politicus heeft ooit een financiële onderbouwing van de kosten én baten van een tunnel gegeven. Alle genoemde bedragen, zoals ook de 300 miljoen van wethouder van Woesik, zijn een slag in de lucht.
Wat VughtParticipeert vraagt is een tunnelvariant goed te onderzoeken en daarbij de moderne technieken te beoordelen. Tijdens de jarenlange besluitvorming is in een heel vroeg stadium de tunnelvariant afgevallen. Omdat men toen al van mening was dat dit zeer duur zou worden, niet omdat men dat toen goed heeft onderzocht. Dat was vele jaren geleden, inmiddels is de techniek voortgeschreden en zijn er, ook in Nederland, diverse voorbeelden van succesvolle graaftunnels. En die mogelijkheden moeten worden onderzocht.
Tot slot moet iedereen zich goed realiseren dat bijvoorbeeld de Helvoirtseweg nu al gevaarlijker is dan de N65 qua verkeersongevallen. Als wij dan horen zeggen “maar wat de wijzigende verkeersstromen in Vught voor gevolgen zouden hebben is niet duidelijk” terwijl de verkeersanalyses van de VKA+ variant een duidelijke toename van het verkeer door het hele dorp laten zien, en heel extreem in straten als de Helvoirtseweg, dan hoef je geen verkeersdeskundige te zijn om te concluderen dat de verkeersveiligheid in ons dorp slechter wordt. Onverantwoord. Sterker nog: wat is de veiligheid en dus een mensenleven in Vught ons waard?
Ons wordt gezegd dat het te laat is, we zijn al zover met de besluitvorming. Niet wij zijn mogelijk te laat, het verantwoordelijk college is te laat. Zij worden door ons aangesteld én betaald om ons de beste oplossingen te bieden. Zíj hadden de technische ontwikkelingen moeten volgen en al in een veel eerder stadium de tunnelvariant goed moeten laten onderzoeken. En als ze destijds dit hebben laten liggen, laten ze het dan in ieder geval vooral nú doen. Vóór het te laat is. Het zou bijzonder treurig zijn als men deze kans weigert te pakken, sterker nog, het is onaanvaardbaar.
Het is niet te laat, er zit nog geen spade in de grond, wij kunnen besluiten even de tijd te nemen om deze kans te kunnen pakken.
Beste Philip,
Dank voor je reactie. Toch ook maar een paar opmerkingen uit ons perspectief.
Je eerste opmerking is dat “ PvdA-Groen Links moeten leven met de schande dat zij met dit doordrijven hun eigen basiswaarden hebben verloochend”. Dat is nogal wat om de uitvoering van een proces dat al zo lang loopt en gestart is met steun van alle partijen aan ons toe te schrijven en te definiëren als een “schande” en een verloochening van basiswaarden. Ik weet niet precies welke basiswaarden ik in mijn stuk verloochen en laat deze opmerking dan maar bij jou liggen.
Je meldt dat “Uit de verkeerscijfers blijkt in ieder geval dat circa 80% van het verkeer in een tunnelvariant ondergronds gaat.” Welke cijfers dat zijn is mistig meer die 80% betreft alleen verkeer dat Vught niet aandoet; een wijziging van verkeersstromen in het dorp zal dat naar mijn inschatting niet opleveren.
Als het gaat om de kosten: de tunnel Rotterdamsebaan Den Haag (1.8 kilometer) kostte € 610 miljoen prijspeil 2012. Dat betekent dat de prijs vandaag na verrekenen van de bouwindexcijfers ongeveer 690 miljoen zal kosten. Dat gaat over een tunnel van 1.8 kilometer lang; de N65 tunnel zal tegen de 2 kilometer lang moeten worden. Natuurlijk kun je de cijfers van een tunnel in Den Haag niet één op één overzetten naar Vught maar het kostenverschil is wel heel groot. Zelfs als in Vught 50% goedkoper gebouwd kan worden is er sprake van een kostenoverschrijding die Vught -en vandaag met corona de rest van Nederland- niet zal kunnen dragen. Die wetenschap stelt de vraag om daar een onderzoek naar te doen in een ander daglicht. Overigens: ik ben inderdaad niet afgestudeerd als Weg- en Waterbouwer (overigens wel als werktuigbouwer maar dat terzijde) maar ik houd als techneut ook geïnteresseerd ontwikkelingen bij van tunnelbouw; een techniek waarbij de kosten voor de tunnelbouw met zo’n 50% gereduceerd kunnen worden is mij daarbij niet geworden.
Wat de wetenschappelijke onderbouwing is van de opmerking “ moet iedereen zich goed realiseren dat bijvoorbeeld de Helvoirtseweg nu al gevaarlijker is dan de N65 qua verkeersongevallen” is mij onduidelijk. Ik ken geen cijfers die deze opmerking rechtvaardigen. Wel kennen we de verkeersanalyses die inderdaad aangeven dat de Helvoirtseweg drukker wordt maar om daar definitieve conclusies uit te trekken is het wellicht beter dat we dat wel overlaten aan de verkeersdeskundigen. Die melden in elk geval dat “de Helvoirtseweg in de nieuwe situatie de verkeersintensiteiten goed kan afwikkelen” (onderzoek Arcadis januari 2020). De in dit verband nogal tendentieuze opmerking “ wat is de veiligheid en dus een mensenleven in Vught ons waard?” verdient voordat die gemaakt wordt tenminste een afweging tegen de opmerkingen in dit onderzoek en de toename van de verkeersveiligheid op de N65 en daardoor de verwachte afname van dodelijke ongevallen op die weg.
Als laatste inhoudelijk punt nog dit. De verkeerscijfers die gebruikt worden geven de toe- en afname van het verkeer aan inclusief de “autonome groei” tot en met 2030, de groei dus die onafhankelijk is van de (al dan niet) reconstructie van de N65. De cijfers geven aan dat op 8 wegen een toename van meer dan 10% te zien is en op 7 wegen een afname van meer dan 10% motorvoertuigen per etmaal (ik houd de kleinere toe- en afnames maar even buiten beschouwing, zie rapport Technische rapportage verkeerscijfers N65-PHS Goudappel-Coffeng). Dat neemt niet weg dat de problematiek van de Helvoirtseweg daarmee van tafel is, in tegendeel. In de jaren na de verdieping van de N65 zullen daar nog maatregelen op genomen kunnen worden in de periode 2023-2030 om voor die verkeersafwikkeling oplossingen te vinden. Maar dat daarmee de opmerking “ … de verkeersanalyses van de VKA+ variant een duidelijke toename van het verkeer door het hele dorp laten zien..” de werkelijkheid geen recht doet is ook duidelijk.
Tenslotte meld je in je stuk dat het niet te laat is en dat is juist. De formele besluitvorming is nu aan snee en die kan zowel positief als negatief uitpakken voor dit plan. Dat vergt nu een politieke afweging over de grote vragen die dit project oproept. Voor PvdA-GroenLinks is die politieke afweging dat de voordelen -eerder genoemd in mijn oorspronkelijke stuk hierboven- opwegen tegen de nadelen. Daarbij is ook van belang dat een besluit over de toekomst van een weg als de N65 door Vught in een politieke afweging naar onze mening niet alleen afhangt van de toe of afname van verkeer op de wegen door Vught. Naast nadelen heeft die bereikbaarheid met snelwegen en spoor ook veel voordelen voor Vught reden waarom er jarenlang unanimiteit in de politiek was over dit traject.
Daarbij zal de tijd goed benut moeten worden na afronding van het N65 project om de knelpunten vooral bij de Helvoirtseweg, de Van Voorst tot Voorstlaan en de Olmenlaan op te lossen en de verkeersdruk over Vught als geheel meer te spreiden.
Wat een prachtige ambite, breed uitgesproken nog wel:”het verbeteren van leefbaarheid, het vergroten van de veiligheid en het verminderen van barrieres in het dorp.” Dit wordt vertaald naar een groot aantal besluiten waarbij steeds inspraak aan de orde is geweest en een opsomming van aanpassingen.
Vervolgens erkent u zelf dat geen van deze aanpassingen voorziet in een echt duurzame verbetering van de veiligheid, leefbaarheid en verminderen van barrieres door de toenemende druk op het lokale verkeersnet. Het is op zijn best de meest betaalbare optie die het minste ongemak oplevert voor delen van Vught en vooral plezier met zich mee brengt voor weggebruikers op de N65. En omdat er zo lang en zo veel over is vergaderd, moet die schop nu maar eens in de grond.
Vervolgens worden de conclusies van het Arcadis rapport selectief gebruikt om een significante verslechtering van de veiligheid, leefbaarheid en doorstroom van het Centrum van Vught te legitimeren, want het voldoet volgens Arcadis aan de norm. De door Arcadis aanbevolen maatregelen om die norm veilig en duurzaam te realiseren, oa een drietal verkeerslichten op de Helvoirtseweg, worden afgeschoven op de lange baan onder het mom “het lijkt wijs nu eerst te ervaren wat er echt gaat gebeuren na de realisatie van de N65.” Oftwel PvdA Groen Links negeert èn de deskundigheid van Arcadis èn de 125 zienswijzen èn de 300 handtekeningen voor het burgerinitiatief om een duurzaam alternatief op basis van een nieuw beschikbare technologie te onderzoeken. Is dit uw invulling van luisteren naar Bewoners en Gebruikers die zich nu al zorgen maken over de huidige situatie?
Wat jammer dat zelfs een partij die ooit stond voor groen en sociaal, haar breed uitgesproken ambitie laat wijken voor snelheid, kosten en politiek gewin. Daar waar juist nu het moment om te kiezen voor een echt duurzame oplossing voor àlle bewoners van Vught harder nodig is dan ooit.
Geachte heer Fokkema,
Dank voor uw reactie. Graag reageer ik hier als volgt op.
De ambitie van Vught is juist weergegeven. Met het feit dat op verschillende wegen in Vught de verkeersdruk toeneemt concludeert u dat ik “…erkent u zelf dat geen van deze aanpassingen voorziet in een echt duurzame verbetering van de veiligheid, leefbaarheid en verminderen van barrières”. Het is zeker zo dat de verkeersdruk op plaatsen toeneemt en het is zeker ook zo dat dit voor betrokkenen een extra last gaat betekenen maar er is ook een andere werkelijkheid. Dat is de werkelijkheid dat door de voorgestelde wijzigingen voorkomen wordt dat de N65 een scheiding in Vught wordt met 4 meter hoge geluidsschermen. Het is daarnaast zo dat Vught verlost wordt van een aantal onveilige oversteken van de N65. Is daarmee een ideale situatie bereikt na de ombouw? Dat geloof ik ook niet maar de stelling “dat geen van deze aanpassingen voorziet in een echt duurzame verbetering van de veiligheid, leefbaarheid en verminderen van barrières” is naar onze mening niet houdbaar.
U verwijt mij dat ik selectief gebruik maak van de cijfers van Arcadis. Dat vraagt om een verduidelijking. We hebben het over het rapport “Verkeerskundige analyse Helvoirtseweg Vught”. In dat rapport zijn de eerste twee zinnen van de “Algehele conclusie”: “De verkeersintensiteit op de Helvoirtseweg stijgt als gevolg van de plannen voor PHS en de N65. De verwachte toename van het verkeer op de Helvoirtseweg is goed af te wikkelen en past ook bij de functie van de weg.”. Daarnaast worden in het rapport aanbevelingen gedaan om op twee plaatsen (en niet drie zoals u schrijft) verkeerslichten te overwegen, namelijk bij de Van Voorst tot Voorststraat en de (nog te realiseren) oversteek van de snelfietsroute kruising Rembrandtlaan. Wat er nu selectief gebruik is weet ik niet. Ik ga af op de conclusies van een goed bekend staand bureau en erken de deskundigheid van dat bureau ook volledig. Wel denk ik dat het wijs is om de werkelijkheid na de reconstructie weer opnieuw te bezien en te kijken of de maatregelen die nu worden voorzien inderdaad de noodzakelijke oplossingen bieden. Dat geldt temeer omdat de verkeerscijfers zoals die gepresenteerd zijn de verwachte cijfers voor 2030 zijn. Het is prima om daarop te plannen maar ook wijs om te blijven kijken hoe de werkelijkheid zich ontwikkelt. Naar aanleiding van die ontwikkeling kan gekozen worden voor verkeerslichten maar wellicht zijn andere oplossingen
Het verzoek van het burgerinitiatief staat nog ter discussie. Vooralsnog mist PvdA-GroenLinks aanwijzingen dat technische oplossingen zoveel goedkoper geworden zijn dat er sprake kan zijn van een haalbaar project. Mocht u dergelijke aanwijzingen kennen dan houd ik me van harte voor aanbevolen. Dat argument moet afgewogen worden tegen de kosten van een dergelijk onderzoek. Vooralsnog is dat voor ons die afweging die leidt naar een besluit om geen extra onderzoek te doen. Wellicht komen er uit de discussie in de raad nog argumenten naar voren die die afweging beïnvloeden.
Tenslotte als het gaat om snelheid het volgende. Het project loopt nu sinds 2003. In het proces zijn allerlei afwegingen gemaakt die tot dit ontwerp geleid hebben. De schop moet niet in de grond “omdat er zo lang en zo veel over is vergaderd” maar wel omdat het tijd wordt de burgers van Vught duidelijkheid te geven over de uitkomsten van dat langdurige proces en vooral ook duidelijkheid te geven aan de mensen in wiens voortuin dadelijk de schop de grond in gaat.