Meer ruimte om fijn en betaalbaar te wonen

Vught is een populaire gemeente om in te wonen. De omgeving is groen, er zijn veel voorzieningen en er is sprake van een goede bereikbaarheid. PvdA-GroenLinks wil meer ruimte voor betaalbaar wonen in fijne buurten, voor schone energie en voor natuur. Dankzij nieuwe vormen van mobiliteit zijn de dorpen ook straks veilig en goed bereikbaar.

Ruimte samen delen
De beschikbare ruimte is begrensd. Ook al heeft Helvoirt een uitgebreid buitengebied. Dat vraagt om een zorgvuldige afweging om de beschikbare ruimte te delen. Dorpen, buurten en landschappen hebben hun eigen kwaliteiten, die veelal door inwoners worden gekoesterd en bewaakt. Nieuwe ontwikkelingen moeten de kwaliteiten respecteren en versterken. Wonen moet hand-in-hand gaan met ruimte voor water en biodiversiteit. Energie, natuur, biodiversiteit en water kunnen elkaar versterken. Deze ‘koppelkansen’ wil PvdA-GroenLinks opnemen in de omgevingsvisie.

De invoering van de nieuwe Omgevingswet is uitgesteld. PvdA-GroenLinks wil wel al in de geest van deze wet werken door inwoners beter te betrekken bij nieuwe ontwikkelingen. Nieuwe wijkmanagers zijn het eerste aanspreekpunt voor inwoners met vragen en ideeën over de eigen omgeving. De gemeente moet daarbij ook duidelijke grenzen stellen, bijvoorbeeld om ruimtelijke kwaliteiten of natuurwaarden te beschermen.

In het buitengebied zijn verschillende bedrijven gevestigd die te groot zijn geworden en veel (vracht)verkeer aantrekken. PvdA-GroenLinks wil met de ondernemers en provincie kijken of deze verplaatst kunnen worden naar betere locaties bij snelwegen. Er is dan minder verkeer in de dorpen en de werkgelegenheid blijft behouden.

Onze inzet voor het delen van ruimte:
• Kwaliteiten van woonwijken en landschappen verankeren in omgevingsplannen.
• Nieuwe visie voor het buitengebied, met versterking van de natuur opstellen.
• Koppelkansen benutten om wonen, energie, natuur, biodiversiteit en water in samenhang te realiseren.
• Diversiteit en kwaliteit van woonwijken verankeren in omgevingsplannen.
• Met het oog op kwaliteit als gemeente een sturende regierol vervullen bij grotere projecten; hiertoe eigen deskundigheid bevorderen.
• Betrekken van alle belanghebbenden bij (grote) nieuwe ontwikkelingen.
• Wijkmanagers aanstellen als schakel tussen inwoners en gemeente.
• Herijken en updaten van de lijsten met gemeentelijke monumenten, beschermde dorps- en landschapsgezichten, waardevol en monumentaal groen en overige cultuurhistorische waarden.
• Bij waardevolle en monumentale panden eerst kiezen voor behoud en herbestemmen.
• De voormalige Dr. Landmanschool een maatschappelijke functie geven bij herbestemming, met behoud van De Notenkraker of met een passende alternatieve locatie voor de Harmonie.
• Bij invoering van de Omgevingswet kaders voor alle bestaande bestemmingsplannen geleidelijk herzien. Met ruimte voor initiatief, maar ook ongewenste ontwikkelingen voorkomen.
• Onderzoeken of grote bedrijven uit buitengebied verplaatst kunnen worden.
• Stimuleren van groene erfafscheidingen i.p.v. houten, betonnen of stenen.

Bouwen voor de toekomst
Alles wat we nu bouwen, moet toekomstbestendig zijn. Dat betekent energieneutraal en klimaatadaptief bouwen. PvdA-GroenLinks stelt hoge eisen aan nieuwbouw en aan de omgeving. Wij willen in Vught houtbouw realiseren en circulair bouwen en natuurinclusief bouwen toepassen. Bij nieuwe bouwplannen worden vooraf afspraken over de groene leefomgeving en ruimte voor opvang van water gemaakt.

Ook de bestaande bouw wil PvdA-GroenLinks toekomstbestendig maken bij verbouwingen of renovaties. Isoleren, het aardgas afsluiten en energieneutraal worden, zijn stappen die juist dan gezet moeten worden. Hiervoor is de samenwerking met de woningcorporaties van groot belang. Waar mogelijk moeten particuliere woningen in één project kunnen aanhaken bij verduurzaming van eigendom van de corporaties.

Om de woningnood op te vangen, geeft PvdA-GroenLinks – naast extra nieuwbouw – ruimte aan tijdelijke woningen. Hiermee kan een acuut probleem worden opgelost en ontstaat ruimte om de locaties later alsnog anders in te richten. Bijvoorbeeld voor nieuwe natuur. Dit zou kunnen worden toegepast op bedrijfslocaties in het buitengebied.

Onze inzet voor toekomstgericht bouwen:
• Stimuleringsproject starten om 1.000 bestaande woningen per jaar te isoleren.
• Hoge duurzame eisen stellen aan nieuwbouw en géén gasaansluiting meer.
• Bouwprojecten starten met houtbouw, circulair bouwen en natuurinclusief bouwen.
• Bestaande gebouwen energieneutraal (EPC=0) maken samen met eigenaren en woningcorporaties.
• Voldoende groen en ruimte voor water vooraf vastleggen bij bouwplannen.
• Locaties aanwijzen voor tijdelijke woningen of tiny houses om snel acute woningnood op te lossen.

Meer betaalbare woningen
Woningen in Vught zijn vaak duur. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente meer regie neemt om meer betaalbare woningen te bouwen. Vooral voor inwoners die net te veel verdienen voor een sociale huurwoning, maar te weinig voor een koopwoning. De verdeling van schaarste op de woningmarkt laten we niet over aan de markt.

PvdA-GroenLinks wil meer sociale huurwoningen én meer betaalbare koopwoningen bouwen. De wachtlijst voor een sociale huurwoning is onacceptabel lang en moet worden teruggedrongen. De woningcorporaties krijgen ruimte om nieuwe woningen te bouwen, waarbij combinaties worden gemaakt met betaalbare koopwoningen of middeldure huur om tot diversiteit in buurten te komen. Van alle nieuwbouwwoningen moet minimaal vijftig procent betaalbaar zijn. Oftewel nieuwe koopwoningen onder de €250.000 v.o.n., starterswoningen onder de €220.000.

Om wonen betaalbaar te maken én te houden, wil PvdA-GroenLinks voorwaarden opnemen bij nieuwbouw. Voor sociale huurwoningen, willen wij een lagere grondprijs vragen. Bij koopwoningen niet, want dan profiteert alleen de eerste koper. Om koopwoningen betaalbaar te maken, willen we vaker Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO), ‘kopen naar wens’ toepassen, regie voeren op toewijzingsbeleid en kavels of blokken woningen splitsen in meerdere woningen. Kleiner bouwen kan wel doorstroming forceren, maar is relatief gezien niet veel goedkoper bij nieuwbouw. Om wonen duurzaam betaalbaar te houden, wil PvdA-GroenLinks een anti-speculatiebeding, een zelfbewoningsplicht, pilots met erfpacht en tijdelijke kortingen op grondprijs.

Onze inzet voor meer betaalbare woningen:
• Versnellen van de woningbouwproductie.
• Minsten 250 sociale huurwoningen en 500 betaalbare koopwoningen bouwen.
• Nieuwbouw realiseren in De Wieken I en II, De Baarzen, voormalige Mariellaschool, Voorburg, Isabellaveld en Zusters JMJ in Vught, Den Hoek I en II en Raamse Oevers in Helvoirt en de Achterstraat in Cromvoirt.
• Lobbyen voor de afschaffing van de verhuurdersheffing.
• Project starten waardoor met zelfbouw en circulair bouwen snel tijdelijke betaalbare woningen gerealiseerd kunnen worden.
• Niet meer Ruimte-voor-Ruimte-villa’s in het buitengebied toestaan.
• Van Cromvoirt geen ‘villadorp’ maken waar alleen villa’s het lint mogen invullen.
• Gemeente zelf regie laten voeren op transparant toewijzingsbeleid voor nieuwbouw.
• Meer woningen bouwen in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO).
• ‘Kopen naar wens’ invoeren.
• Grote kavels of blokken woningen splitsen in meerdere kleine woningen.
• Woningen betaalbaar houden door antispeculatiebeding (tegen doorverkoop nieuwbouw), zelfbewoningsplicht (tegen verhuur nieuwbouw), pilots met erfpacht (lagere koopprijs) en tijdelijke korting grondprijs (lagere koopprijs).
• Hofjes of buurtweitjes opnemen in bouwplannen ten behoeve van sociale cohesie.
• De bestaande recreatiewoningen het Spechtbos e.o. in Helvoirt herbestemmen tot permanente ‘boswoningen’ passend bij de natuur met voorwaarden aan inhoudsmaat, erfinrichting en bijgebouwen.
• Doorstroming stimuleren door waar mogelijk inwoners uit gemeente voorrang te geven bij nieuwbouw.

Goed wonen voor jong én oud
PvdA-GroenLinks wil jongeren, starters en ouderen extra helpen. Wij willen stimulerende maatregelen voor jongeren en starters om een eerste woning te kunnen kopen. Denk aan startersleningen, tijdelijke korting op grondprijs en ‘kopen naar wens’. Nieuwe starterswoningen en -appartementen bouwen voor maximaal €2,2 ton. Hiermee maken de stap naar een koopwoning voor een grotere groep bereikbaar.

Nabij winkels en zorgvoorzieningen wil PvdA-GroenLinks meer sociale en middeldure huur én betaalbare en middeldure seniorenwoningen bouwen. Ouderen kunnen dan kleiner en gelijkvloers gaan wonen. Met hulp, advies en gunstige voorwaarden willen we ouderen verleiden om te verhuizen. Bijvoorbeeld met erfpacht kan verhuizen financieel aantrekkelijker worden. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) kan ook voor ouderen – de doelgroep van bijvoorbeeld de Vughtse wooncoöperatie Habitat – een aantrekkelijk alternatief zijn.

Onze inzet voor goed wonen voor jong én oud:
• Meer goedkope appartementen bouwen voor jongeren, starters en ouderen.
• Jongeren en starters helpen met starterslening, tijdelijke korting op grondprijs (te verrekenen bij verkoop) eerste woning en ‘kopen naar wens’.
• Woningen voor ouderen bouwen nabij winkels en zorgvoorzieningen.
• Tussenvoorzieningen tussen zelfstandig wonen en verzorgingstehuis – zoals b.v. aanleunwonigen en wonigen met zorg – stimuleren.
• Pilot opzetten met erfpacht voor ouderenwoningen om zo de aankoopprijs laag te houden.

Leefbaarheid rond N65 en spoor
Verdieping van de N65 in Vught en bij Helvoirt draagt bij aan een veiligere, stillere en schonere omgeving van de weg. Hiermee komt een langgekoesterde wens om de N65 beter oversteekbaar te maken uit. Mocht stikstof alsnog tot problemen voor het project leiden, dan wil PvdA-GroenLinks dit oplossen. Het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) is ons opgelegd door het Rijk. Dankzij de bevochten verdiepte ligging en extra maatregelen voor trilling en geluid verbeteren we de leefbaarheid. PvdA-GroenLinks wil zich blijven inzetten om goederentreinen en gevaarlijke stoffen via de Betuwelijn te laten rijden. Het Rijk moet hierop sturen met financiële prikkels.

PvdA-GroenLinks wil de overlast voor inwoners tijdens de ombouw maximaal beperken. Het bouwproces zorgvuldig inrichten, met duidelijke omleidingsroutes, het tegengaan van zwervend verkeer en ruimte voor individueel maatwerk bij acute problemen.

Nu het bestemmingsplan en het Tracébesluit vastgesteld zijn, wil PvdA-GroenLinks zich inspannen om het eindresultaat mooier te maken. De omgeving van de N65 moet opnieuw groen worden en elke gekapte boom moet worden gecompenseerd. Langs het spoor ontstaat een unieke kans om de historie te integreren in het straatbeeld, bijvoorbeeld de link tussen het station en het Nationaal Monument Kamp Vught. Ook willen we een groenblauwe parkzone door heel Vught realiseren.

Veranderende verkeersstromen vragen om een nieuwe kijk op mobiliteit in onze dorpen. In 2021-2022 wil PvdA-GroenLinks een nieuw Verkeers- en Vervoersplan (VVP) opstellen, waarin (toekomstige) verkeersknelpunten worden opgelost. Bijvoorbeeld voor de Torenstraat in Helvoirt, de Lambertusstraat in Cromvoirt en de Van Voorst tot Voorststraat, Helvoirtseweg en Heikantstraat/Olmenlaan in Vught.

Onze inzet voor N65 en spoor:
• Budget vrijmaken voor maatwerk bij acute problemen tijdens ombouw N65 en spoor.
• Alle bomen die voor N65 gekapt worden, herplanten in de gemeente.
• Kaphout van de N65 duurzame herbestemming geven in de dorpen.
• Langs het spoor bouwwerkzaamheden benutten om historie beter zichtbaar te maken in straatbeeld en groenblauwe parkzone door dorp te realiseren.
• Fietspad aan noordzijde N65 doortrekken naar Helvoirt over het bestaande pad door Het Helvoirts Broek.
• Oprit naar N65 via Olmenlaan afsluiten om verkeersdruk te verminderen.
• Ondersteunen van plan Samen voor Vught om langdurig trillingen te monitoren.
• Een nieuw Verkeers- en Vervoersplan maken in 2021-2022 voor alle dorpen.
• Tijdens én na de realisatie van de N65 en het spoor de effecten evalueren, zodat kan worden ingegrepen bij onvoorziene gevolgen.

Verkeersveilige straten en wijken
PvdA-GroenLinks stelt niet de auto, maar fietsers, voetgangers en spelende kinderen centraal. In de dorpen willen wij overal een maximumsnelheid van maximaal 30 km/u. Auto’s worden via ontsluitingswegen zo snel mogelijk naar de A2 of N65 geleid. Woonwijken maken we alleen bereikbaar voor bestemmingsverkeer. Doorgaande routes door wijken kunnen afgesloten worden voor auto’s, maar open blijven voor fietsers. Auto’s mogen nog overal komen, maar zijn binnen de dorpen niet het snelste vervoermiddel van A naar B (Houtens model).

Om straten veiliger te maken wil PvdA-GroenLinks slimme verkeersremmende maatregelen, voorrang voor fietsers en meer zebrapaden bij voorzieningen en scholen. Goed weggedrag willen we belonen met smiley’s en een ‘groene golf’. Verkeershufters en foutparkeerders willen we harder aanpakken. PvdA-GroenLinks is voorstander van meer controle bij basisscholen en in wijken door BOA’s. Ook steunen we meer handhaving door de politie en de inzet van flitskasten, maar we beseffen dat de invloed van de gemeente hierop beperkt is.

Alternatieven voor de auto zijn wandelen, fietsen en openbaar vervoer. PvdA-GroenLinks wil de fiets- en wandelstructuur versterken: goede, toegankelijke stoepen en fietspaden in de dorpen en mooie ommetjes en fietsroutes in het buitengebied. Meer fietsenstallingen bij winkels, bushaltes, sociaal-culturele gebouwen en sportvoorzieningen. Fietsen en auto’s moeten zoveel mogelijk gescheiden zijn. Een fietsstraat is een goed alternatief voor autoluwere straten. PvdA-GroenLinks wil de snelfietsroutes langs A2 en N65 afronden.

Naast bestaande lijnbussen, de buurtbussen in Helvoirt en Cromvoirt en de Seniorenbus, wil PvdA-GroenLinks een vaste buslijn door Vught-Noord waarmee ook de wijk Stadhouderspark wordt ontsloten. Om reizen per spoor te stimuleren, willen we meer NS-sprinters die station Vught aandoen. In Helvoirt moet een nieuw treinstation komen als opstappunt voor de omliggende dorpen.

Onze inzet voor verkeersveilige straten en wijken:
• Maximumsnelheid van maximaal 30 km/u invoeren in alle straten in de bebouwde kom.
• Woonwijken inrichten voor bestemmingsverkeer en sluipverkeer tegengaan.
• Auto’s zo snel mogelijk naar A2 of N65 leiden via ontsluitingswegen.
• Meer goede fiets- en wandelroutes binnen en buiten de dorpen tot stand brengen
• Voorzien in voldoende bankjes en zitplekken langs fiets- en wandelroutes.
• Snelfietsroutes Den Bosch-Eindhoven en Den Bosch-Tilburg realiseren.
• Vaste buslijn door wijk Stadhouderspark in Vught-Noord verwezenlijken.
• Regionaal mobiliteitsplan maken met buurgemeenten om bereikbaarheid per spoor te verbeteren, inclusief een treinstation in Helvoirt.
• De Seniorenbus, een lokale variant van ‘Automaatje’, ‘samen slim rijden’ en deelauto’s ondersteunen.
• Ouderen faciliteren om zich veilig te kunnen bewegen in het verkeer.
• Den Hoek in Helvoirt beter bereikbaar maken dankzij doorgang onder of over spoor voor fiets en wandelaars.
• Nieuwe inrichting van verkeersstromen realiseren voor Cromvoirt met autovrije/-luwe paden voor fietsers en wandelaars parallel aan de Lambertusstraat. Veiliger naar school met behoud van karakteristieke bomenlaan door Cromvoirt
• Verkeersonderzoek uitvoeren naar bevoorrading winkels in het centrum, inclusief mogelijke venstertijden en vaste aanrijroutes.
• Het centrum van Vught meer autovrij/-luw inrichten.

Stimuleren van nieuwe mobiliteit
Onze mobiliteit is sterk aan het veranderen. PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente dit stimuleert én zelf het goede voorbeeld geeft. Bij een klimaatneutrale gemeente ook hoort emissievrij rijden om minder fossiele brandstoffen te gebruiken en de CO2-uitstoot te verlagen. PvdA-GroenLinks wil proactief meer laadpunten voor elektrisch rijden plaatsen en eventueel een laadpunt voor waterstof. In nieuwe contracten voor deeltaxi’s, leerlingenvervoer en bussen worden afspraken gemaakt over emissievrij rijden. Ook het eigen wagenpark van de gemeente wordt bij vervanging emissievrij.

Met slimme mobiliteit kan onnodig remmen en optrekken worden voorkomen. PvdA-GroenLinks wil bij de inrichting van straten, met name hoofdroutes en ontsluitingswegen, nieuwe technieken benutten om een vloeiende verkeersafwikkeling te bevorderen.

Nieuwe vormen van mobiliteit moeten worden ondersteund door de gemeente. PvdA-GroenLinks is voorstander van initiatieven met (elektrische) deelauto’s als alternatief voor privéauto’s. Daarmee zorgen we voor minder blik op straat en zijn minder parkeerplaatsen nodig. Experimenten waarbij blokken woningen worden gebouwd zonder toegang voor auto’s of met ruimte voor deelauto’s juichen wij toe. Deze nieuwe mobiliteit willen we voor zoveel mogelijk inwoners bereikbaar maken. Waar mogelijk zoeken we aansluiting bij buurgemeente ’s-Hertogenbosch om tot nieuwe vormen van mobiliteit te komen.

Verkeersdruk neemt sterk af, door spreiding over de dag als vervanging van de ochtend- en avondspits. Vaker thuiswerken en beeldvergaderen helpen daarbij. PvdA-GroenLinks wil deze alternatieven stimuleren en als gemeente het voorbeeld geven.

Onze inzet voor nieuwe mobiliteit:
• Emissievrij rijden opnemen in contracten en in eigen wagenpark.
• Proactief meer laadpalen voor elektrische auto’s plaatsen.
• Groene golf en aftelsystemen bij stoplichten invoeren.
• Aansluiting zoeken bij buurgemeente ’s-Hertogenbosch voor nieuwe mobiliteit, zoals deelfietsenplan.
• Mobiliteitsplan voor ambtenaren opstellen: spitsmijden, deelrijden, fietsen, OV en thuiswerken.

Kijk hier voor de andere hoofdstukken uit ons verkiezingsprogramma.